De Panchen Lama is, samen met de Dalai Lama, een van de belangrijkste religieuze leiders in Tibet. De relatie tussen de Dalai Lama en de Panchen Lama is uniek. Elke lama is tijdens zijn leven niet alleen betrokken bij de zoektocht naar de reïncarnatie van de ander, maar neemt ook de rol op zich, eerst als discipel en later als goeroe van elkaar. De 10de Panchen Lama, een uitgesproken pleitbezorger van de Tibetaanse cultuur en identiteit, overleed in 1989 op mysterieuze wijze in Tibet.

Ontvoering als kind

Op 14 mei 1995 werd Gedhun Choekyi Nyima door Zijne Heiligheid de Dalai Lama erkend als de 11de Panchen Lama. Binnen enkele dagen na de aankondiging verdwenen de zesjarige jongen en zijn ouders uit hun woning. Bijna een jaar later gaven de Chinese autoriteiten uiteindelijk toe dat ze de jongen en zijn ouders vasthielden 'uit bescherming voor separatisten'. Sindsdien wordt hij in het grootste geheim in hechtenis gehouden en kan hij geen religieuze opleiding krijgen in het Tashi Lhunpo, het traditionele klooster van de Panchen Lama, zoals de traditie het voorschrijft. Mensenrechtenorganisatie riepen hem uit tot 's werelds jongste politieke gevangene.

 

 

Samenzwering

Kort na de aankondiging van de Dalai Lama arresteerden de Chinese autoriteiten een aantal monniken, waaronder Chadrel Rinpoche, abt van het Tashi Lhunpo-klooster. Chadrel Rinpoche was benoemd tot hoofd van China's zoektocht naar de reïncarnatie van de 10edePanchen Lama maar onderhield in het geheim contacten met Dharamsala. Hij steunde de kandidaat van Zijne Heiligheid de Dalai Lama en werd hiervoor veroordeeld voor 'samenzwering om het land te splitsen' en 'het lekken van staatsgeheimen'.

Valse kandidaat

Beijing beschouwde de keuze van de Dalai Lama als onwettig en schoof een eigen kandidaat, Gyaltsen Norbu, naar voren als 11de Panchen Lama. Sindsdien wordt deze valse kandidaat jaarlijks in Tibet opgevoerd, vergezeld door politie, CCP-ambtenaren en honderden gedwongen gelovigen. Tussen deze propagandabezoeken door staat hij in realiteit onder huisarrest in Peking en kan hij nooit vrij reizen of openlijk spreken.

 

 

Reden voor verdwijning

Gedhun Choekyi Nyima werd door de Chinese autoriteiten ontvoerd om de politieke controle over de reïncarnatie van boeddhistische Tibetaanse leiders te versterken. De Panchen Lama speelde een sleutelrol bij de erkenning en opleiding van de Dalai Lama's en vice versa. Hierdoor wordt de controle van de Panchen Lama door Beijing als politiek cruciaal beschouwd voor de selectie van de volgende Dalai Lama.  

Reconstructie

Ter gelegenheid van zijn 30ste verjaardag in 2019 maakte forensisch kunstenaar Tim Widden een reconstructie van Gedhun Choekyi Nyima hoe hij er vandaag zou uitzien. Het beeld werd gebaseerd op de enigste bestaande foto van de Panchen Lama en onthuld in een speciale BBC One Show-uitzending. 

Al bijna drie decennia weigert de Chinese regering alle verzoeken van mensenrechtenexperts en regeringen om toegang tot Gedhun Choekyi Nyima en zijn familie te geven. De Chinese overheid beweert dat hij een normaal leven leidt en niet gestoord wil worden.

 

Wat kan jij doen?